در قالب یك پژوهش آنالیز شد
تطابق مزاج بدن انسان ها با فصول مختلف
به گزارش بیمارستان دی هر یك از فصول چهار گانه سال، مانند بدن انسان ها مزاج مشخصی دارند. در طب سنتی ایران نقطه شروع حفظ سلامتی، جلوگیری از بیماری ها است. در این مقاله سفارش هایی برای سبك زندگی به خصوص عادات غذایی، خواب منظم، بیداری و فعالیت های بدنی در فصول مختلف شده است كه رعایت آنها برای ارتقاء سطح سلامت جامعه و كاهش هزینه های درمانی مفید می باشد.
به گزارش بیمارستان دی به نقل از ایسنا، تغییرات آب و هوا از عوامل مهم اثر گذار در سلامت انسان محسوب می شوند. همه ساله با ورود به فصل جدید شاهد بروز بیماری های در رابطه با آن فصل هستیم. مكاتب طبی مختلف سفارش هایی جهت پیشگیری و درمان بیماری های شایع فصول عرضه كرده اند. تنوع فصول در ایران و اقلیم های جغرافیایی متفاوت آن ضرورت به كارگیری سفارش های پیشگیری و درمانی متناسب با كشور را طلب می كند.
در پژوهشی كه در مورد "اصول شش گانه حفظ سلامتی از دیدگاه طب سنتی ایران و ارتباط آن با فصول" توسط تیم پژوهشگران متشكل از راحله كارگزار( دانشجوی دكتری طب سنتی ایرانی)، روشنك سالاری( استادیار، دكتری تخصصی كنترل دارو)، مژده خدابخش(دانشجوی دكتری طب سنتی ایرانی) و ملیحه متوسلیان( استادیار طب سنتی ایرانی) با مطالعه كتابخانه ای انجام شده، آمده است: « فصل بهار بر حسب مزاج معتدل است. ابن سینا در قانون، بهار را بهترین فصل سال دانسته و حكیم جرجانی معتقد بوده فصل بهار در صورتیكه در مزاج اصلی خود باشد معتدل ترین فصل است و طبع خون و روح را دارد و رنگ پوست افراد را سرخ می كند. بهار با همه سنین خصوصا با سن كهولت و صاحبان مزاج سرد و خشك موافق است. بروز بیماری در افراد مستعد بیماری های مزمن و افراد پرخور و كم تحرك هم در این فصل محتمل است. عود بیماری های مزمن هم به جهت حركت اخلاط به جهت تغییر دما از سرد به گرم مشاهده شده است. از بیماری های شایع فصل بهار می توان به خونریزی بینی، سكته، صرع، آماس، سردرد، كنژكتیویت و بثورات، فشارخون، زكام، كك مك، خشونت صورت، سرفه، مالیخولیا و جوش زدن اشاره نمود.
توصیه می شود در این فصل از لباس های جنس پشم سنجاب و پنبه ای نازك، كرباس و حریر، بوییدن عطر هایی مانند مشك، عنبر، كافور و گلاب، غذاهای لطیف مانند گوشت بره، تخم مرغ نیم برشت، شربت زرشك، آلبالو، سكنجبین، ریواس و سماق استفاده كرد؛ همینطور از غذای زیاد، كثرت در خوردن گوشت، پیاز، سیر و ترشی، خشم و شادی زیاد پرهیز كرد.
پرهیز از حركت و استحمام فراوان، خشم و شادی زیاد و هم انجام تنقیه و اقدام به خروج خون از راه فصد از دیگر مواردی است كه در این فصل سفارش می شود.»
مطالعات این پژوهش در مورد فصل "تابستان" نشان می دهد: « مزاج فصل تابستان مایل به گرمی و خشكی است. این فصل برای افراد پیر و صاحبان مزاج سرد و تر(بلغمی) مناسب می باشد. ابن سینا در كتاب قانون اشاره دارد كه بیماری ها در فصل تابستان سریع خوب می شود ولی اگر رطوبت درآن وجو داشته باشد، بهبودی بیماری ها به طول می انجامد. علاوه بر این گرمای تابستان باعث ایجاد استعداد بیماری های صفراوی مثل تب ها، بثورات گرم و درد گوش، درد چشم، زخم های درون دهان، چركی شدن زخم ها، قطره قطره آمدن ادرار، و نوعی اسهال می شود.
توصیه می شود در این فصل، از لباس های كتانی، سكونت در مكان های خنك و نزدیك به آب روان، بوییدن عطر هایی مانند بید، نیلوفر، گلاب، صندل، كافور و گل ها و شكوفه های دارای مزاج سرد و تر، مصرف ماهی قزل آلا، گوشت مرغ و خروس، كبك، زغاله و بره، میوه های تازه مثل آلو، گیلاس، آلبالو، توت سیاه، سیب ترش، به، انار، هندوانه، آشامیدن آب انار ترش، آب لیمو، آب غوره، شربت ریواس و سكنجبینو نارنج، سبزیجات مثل كاهو، كدو، اسفناج، خیار، كاسنی، خرفه و خیار چنبر بهره برد.
همین طور باید از بوییدن مشك و عنبر، خوردن غذاها و نوشیدنی های گرم، زیاد خوردن و زیاد آشامیدن، خواب در طول روز، حركت و ورزش زیاد، زیاده روی در آمیزش جنسی و مسهلات قوی و فصد پرهیز كرد.»
در این پژوهش درباره فصل "پاییز" آمده است: « پاییز بر حسب مزاج سرد و خشك است و مخالف با مزاج روح انسان، حیوان و نباتات است و به این دلیل میوه ها، برگ ها و درختان در این فصل زرد و فاسد شده و می افتند. این فصل به جهت تغییرات دما از سردی بامداد و شب به گرمی روز و حركت مردم در هوای گرم روز و سكون آنها در هوای سرد شب، تحلیل كننده قوای بدن و باعث امراض بسیار است. بهترین هنگام پاییز زمانی است كه رطوبات و باران بسیار باشد و بدترین آن، زمانی است كه خشكی زیاد باشد. این فصل با مزاج خون مخالف است. از بیماری های رایج در این فصل می توان به درد مفاصل، سرطان، درد سیاتیك، زلق الامعاء، سكته و صرع و امراض سودایی مثل جنون، امراض ریه اشاره نمود.
تدابیر سفارش شده در این فصل شامل پوشیدن لباس های پشمی، بوییدن عطریات و گل های خوشبوی ملایم، مصرف شیرینی های ساخته شده از مغز بادام و پسته، مصرف غذاهای گرم وتند، مصرف گوشت بره، گوشت گوسفند یك ساله و بزغاله نر، خربزه، به، سیب، گلابی و انار است. همینطور باید از حمام كردن با آب سرد، پرخوری و پرنوشی، نوشیدن آب سرد، گوشت گاو و گوشت های سرخ شده، خوردن گوشت صید و نمك سود و طعام های شور و تیز، در این فصل پرهیز كرد.
حمام رفتن یك روز در بین با آب نیم گرم و تنقیه جهت پاكسازی بدن در این فصل سفارش شده است.»
محققان در ارتباط با فصل" زمستان" می گویند: « مزاج فصل زمستان مایل به سردی و تری است. حرارت غریزی در فصل زمستان، مجتمع و قوی است و در نتیجه هضم قوی به حساب می آید. زمستان متناسب با صاحبان مزاج صفراوی و مخالف بلغمی مزاج ها است و كمال مخالفت را با مزاج افراد پیر دارد. از بیماری های این فصل می توان زكام، نزله، بیماری های ریوی، بیماری های حلق، صرع و سكته، درد پهلو و درد پشت، زكام، سردرد و سرگیجه را نام برد.
توصیه های این فصل مواردی مثل پوشیدن لباس های پشمی، ابریشمی، پنبه ای، استفاده از پوست سمور و سنجاب، ساكن شدن در مكان های مرتفع و آفتابی، بوییدن عود و عنبر، غذای معتدل غلیظ مثل حلیم و كله پاچه، گوشت گوسفند یك ساله و آب گوشت، گوشت شكار با ادویه تند و كباب بریان، گوشت كبك و گنجشك و بلدرچین و تیهو، پوشاندن خود در هنگام خواب است.
فعالیت زیاد و پرهیز از فصد و حجامت همچون مواردی است كه در این فصل سفارش شده اند.»
در نتایج این پژوهش آمده است: « در مكتب طب سنتی ایران توجه به شش اصل ضروری زندگی شامل: آب و هوا، خواب و بیداری، خوردن و آشامیدن، حركت و سكون، احتباس و استفراغ و اغراض نفسانی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. طب سنتی ایران طب كل نگری است و راهكار های بهداشتی و حفظ تندرستی آن ارزان، ساده، قابل پذیرش و در دسترس می باشد.
این پژوهش در شماره سوم، مجله طب سنتی اسلام و ایران به چاپ رسیده است.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب