روش های خانگی برای درمان نفخ
بیمارستان دی: اغلب مردم در خیلی از مواقع از نفخ شكمی شكایت دارند و این در شرایطی است كه برخی ورزش ها، مكمل ها و ماساژها می تواند به سرعت به كاهش نفخ كمك كرده و تغییرات ساده سبك زندگی هم می تواند از بروز دوباره آن جلوگیری كند.
به گزارش بیمارستان دی به نقل از ایسنا، نفخ شكم معمولا به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش یا احتباس مایعات در ناحیه شكمی بوجود آمده و سبب بزرگی بیش از اندازه معمول شكم و احساس تنگی یا درد در ناحیه شكمی می گردد.
در این مقاله از سایت تخصصی مدیكال نیوز تودی، روش هایی برای رهایی سریع از نفخ و چگونگی كاهش آن در بلندمدت توضیح داده شده است:
علل شایع تولید نفخ
نفخ معمولا زمانی اتفاق می افتد كه گاز اضافی در معده یا روده جمع شود. هنگامی كه نفخ بلافاصله بعد از غذا تولید شود، معمولا به صورت خودكار از بین می رود اما اغلب می توان با راهكارهایی این روند را تسریع كرد. بهترین راه مقابله با نفخ شناسایی علت آن است. از عوامل موثر در تولید نفخ می توان به موارد زیر اشاره كرد:
- مشكلات گوارشی: یبوست، حساسیت های غذایی و عدم تحمل غذایی می تواند باعث نفخ شود. هنگامی كه مدفوع در روده بزرگ جمع می گردد می تواند سبب تولید نفخ و احساس ناراحتی شود. گاز اضافی هم پشت مدفوع جمع شده و بر این ناراحتی می افزاید.
- رژیم غذایی: نوشیدنی های گازدار، شكر یا نمك بیش از اندازه و فیبر ناكافی در رژیم غذایی هم می تواند باعث نفخ شود.
- تغییرات هورمونی: خیلی از افراد به علت تغییرات هورمونی و تجمع آب قبل و در حین قاعدگی دچار نفخ می شوند.
راهكارهای سریع برای از بین بردن نفخ
بسیاری از درمان های خانگی می تواند به كنترل درد و ناراحتی ناشی از نفخ كمك نماید. همینطور راهكارهای سریع زیر می تواند در از بین بردن سریع نفخ موثر باشد:
۱) پیاده روی: فعالیت فیزیكی می تواند به حركت مرتب روده ها و در نهایت خروج گاز اضافی و مدفوع كمك نماید. در صورتیكه فرد به یبوست دچار باشد، پیاده روی می تواند نقش مهمی در رهایی از مدفوع و گاز تجمع یافته در روده ها داشته باشد.
۲) حالات مختلف یوگا: بعضی از حالات مختلف یوگا می تواند عضلات شكم را به گونه ای تنظیم كند كه سبب خروج گاز اضافی از روده و كاهش نفخ شوند. همچون این حالات می توان به حالت بچه، كودك خوشحال و چمباتمه اشاره نمود.
۳) قرص های نعناع: اسانس نعناع می تواند برای رفع سوء هاضمه و گازهای گوارشی مفید باشد. این قرص ها معمولا تحت عنوان درمان علائم سندرم روده تحریك پذیر (IBS) به فروش می رسند اما می توان از آنها به منظور رفع نفخ هم استفاده نمود. قرص های نعناع با آرام كردن ماهیچه های روده سبب حركت موثرتر گاز و مدفوع در روده می شوند. توجه داشته باشید افراد مبتلا به سوزش سر دل نباید این قرص ها را مصرف كنند.
۴) قرص های ضد نفخ: قرص ها و شربت های سایمتیكون ضد نفخ بوده و می توانند به حركت هوای اضافی و خروج آنها از دستگاه گوارش كمك كنند. اما لازم است این داروها را بر مبنای دستورالعمل های موجود روی دارو مصرف كنید.
۵) ماساژ شكمی: ماساژ شكم می تواند به حركت روده ها كمك نماید. این ماساژ بخصوص در صورتیكه در راه روده بزرگ باشد مفیدتر است. می توانید با استفاده از راه های زیر ماساژ شكمی را انجام دهید:
- دست ها را دقیقا بالای استخوان خاصره راست قرار دهید.
- با یك حركت دایره ای با فشار كم به طرف راست قفسه سینه ناحیه شكمی را ماساژ دهید.
- ماساژ را به صورت مستقیم از ناحیه بالای شكمی به سمت چپ قفسه سینه ادامه دهید.
- به صورت آهسته به سمت پائین به طرف استخوان خاصره چپ ماساژ دهید.
- در صورت ضرورت این حركت ها را تكرار كنید.
توجه داشته باشید در صورتیكه ماساژ سبب درد شد آن را بلافاصله قطع كنید.
۶) اسانس ها: مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ اثربخشی مكمل های حاوی تلفیقی از اسانس های رازیانه و كوركومین را در ۱۱۶ فرد مبتلا به سندرم روده تحریك پذیر خفیف تا متوسط نشان داد. به شكلی كه پس از ۳۰ روز این افراد كاهش و بهبود علائم خویش را همچون نفخ و درد شكمی گزارش دادند. اما توجه داشته باشید كه قبل از استفاده از اسانس ها با پزشك خود مشورت كنید چون كه امكان دارد برخی فرمول ها سمی بوده یا تداخلات دارویی تولید كنند.
۷) حمام گرم، دوش گرفتن و تمدد اعصاب: گرمای حمام می تواند به تسكین درد شكمی منجر شود. استراحت و تمدد اعصاب هم به كاهش استرس و بهبود عملكرد دستگاه گوارش و در نتیجه كاهش نفخ كمك می نماید.
راهكارهای بلندمدت برای از بین بردن نفخ
راهكارهای سریع همیشه برای بعضی از علل نفخ كارآمد نیستند در حالیكه بعضی از تغییرات در سبك زندگی می تواند علل تولید نفخ را برطرف كرده و به از بین بردن نفخ در طول زمان منجر شود. می توان از گام های ساده زیر برای جلوگیری از تولید نفخ در طولانی مدت استفاده كرد:
۸) افزایش تدریجی فیبر در رژیم غذایی: خوردن بیشتر فیبر به جلوگیری از یبوست و نفخ كمك می نماید. میزان سفارش شده روزانه مصرف فیبر برای زنان ۲۵ گرم و برای مردان ۳۸ گرم است در حالیكه بیشتر افراد این میزان را مصرف نمی كنند. اما لازم به ذكر است كه مصرف بیش از اندازه فیبر خود می تواند به افزایش بیشتر گاز و تولید نفخ منجر شود. همینطور مصرف روزانه بیشتر از ۷۰ گرم فیبر می تواند عوارض جانبی داشته باشد. به هنگام شروع افزایش مصرف فیبر بهتر است این افزایش مصرف را به آرامی آغاز كرده و ظرف چند هفته به میزان سفارش شده برسید تا بدن فرصت سازگاری با این تغییر در رژیم غذایی را داشته باشد.
۹) جایگزینی آب با نوشابه های گازدار: نوشیدنی های گازدار حاوی گازهایی هستند كه می توانند در معده تجمع یابند. كربن دی اكسید موجود در نوشابه ها و دیگر نوشیدنی های گازدار سبب تجمع و تولید نفخ معده می شوند. شكر و شیرین كننده های مصنوعی موجود در رژیم غذایی هم می تواند سبب تجمع گاز شود. با جایگزینی آب آشامیدنی با این نوع نوشیدنی ها به حل این مشكل و درمان یبوست كمك كنید.
۱۰) اجتناب از جویدن آدامس: الكل های قند موجود در آدامس هم باعث نفخ می گردد. همینطور بلع هوا به هنگام جویدن آدامس منجر به نفخ و تولید درد می گردد. می توان برای خوشبو كردن دهان به جای آدامس از قرص های نعناع یا زنجبیل – نعناع بهره برد.
۱۱) فعالیت روزانه بیشتر: ورزش منظم به بدن شما كمك می نماید تا با تنظیم حركات روده، دفع مدفوع و گاز از روده راحت تر شود. همینطور ورزش با دفع سدیم اضافی بدن با استفاده از تعریق به كاهش تجمع آب اضافی در بدن كمك می نماید. لازم به ذكر است قبل و پس از ورزش برای حفظ آب بدن به میزان كافی آب بنوشید چون كه كمبود آب بدن خود سبب تشدید یبوست می گردد.
۱۲) منظم بودن فواصل بین وعده های غذایی: بسیاری از مردم بعد از خوردن یك وعده بزرگ غذایی دچار نفخ می شوند. می توان با خوردن تعداد بیشتر وعده های غذایی ولی در حجم كمتر با حفظ حركت در سیستم گوارش از این معضل جلوگیری كنید. بلع غذا با سرعت زیاد هم سبب ورود هوا به دستگاه گوارش می گردد. این امر با نوشیدن با استفاده از نی هم اتفاق می افتد كه منجر به ایجاد گاز و نفخ می گردد. برای جلوگیری از تولید نفخ از نوشیدن با استفاده از نی ها خودداری كرده و تلاش كنید به آرامی غذا بخورید.
۱۳) پروبیوتیك ها: پروبیوتیك ها باكتری های مفیدی هستند كه در روده ها زندگی می كنند. مصرف مكمل های پروبیوتیك می تواند به تنظیم و تعادل انواع باكتری های روده بزرگ كه سبب تولید گاز و نفخ می شوند، كمك نماید.
۱۴) كاهش مصرف نمك: سدیم اضافی سبب تجمع آب در بدن می گردد كه می تواند به تورم و نفخ در شكم و دیگر نقاط بدن مانند دست ها و پاها منجر شود. برای جلوگیری از نفخ مصرف نمك خویش را كاهش دهید.
۱۵) درمان بیماری های مختلف: در برخی موارد نفخ به علت یك بیماری دیگر تولید می گردد و برای از بین بردن نفخ باید ابتدا به درمان این بیماری پرداخت. بیماری های التهابی روده مانند بیماری كرون، كولیت زخمی، سندرم روده تحریك پذیر سبب تولید نفخ شده و برخی بیماری های زنان مانند آندومتریوز و كیست های تخمدان می تواند سبب درد، ورم و احساس نفخ در ناحیه شكمی شوند. افراد دارای این علائم باید با پزشك متخصص صحبت كرده و در صورت وجود هر گونه سابقه خانوادگی او را آگاه سازند. آزمایش های تشخیصی گوناگونی برای هر یك از این بیماری ها وجود دارد كه می توان از میان آن ها به اشعه ایكس، اولتراسوند، كولونوسكوپی یا آزمایش خون اشاره نمود.
۱۶) رژیم غذایی با فودمپ پایین (FODMAP): فودمپ نوعی كربوهیدرات است كه در خیلی از غذاهای مختلف وجود دارد. (از جمله انواع لوبیاها). یك مطالعه نشان داد كه رژیم غذایی با میزان كمی از فودمپ می تواند علائمی همچون نفخ، باد و درد شكمی را تا حداقل ۷۴ درصد در افراد مبتلا به سندرم روده تحریك پذیر كم كند.
۱۷) ثبت رژیم غذایی: عدم تحمل غذایی با تولید بیش از اندازه گاز در خیلی از موارد سبب نفخ می گردد. نفخ در افراد كه به عدم تحمل لاكتوز مبتلا هستند و قادر به هضم قند لاكتوز موجود در محصولات لبنی نیستند، شایع است. مشكل خودایمنی عدم تحمل گلوتن هم كه به نام بیماری سلیاك شناخته می شود، نوعی دیگر از عدم تحمل غذایی است. پیگیری و ثبت غذاها و نوشیدنی های مصرفی در چند هفته به تعیین خوراكی هایی كه عامل تولید نفخ هستند، كمك می نماید. می توان خوراكی های مصرفی و نفخ بوجود آمده را برای چند هفته در یك دفترچه ثبت نمود.
۱۸) توجه به مكمل ها و داروها: برخی از مكمل ها مانند مكمل های آهن سبب تولید یبوست و دیگر علائم سوء هاضمه می گردد كه می تواند نفخ را افزایش دهد. از جانب دیگر پتاسیم با كمك به تعادل سطوح سدیم بدن می تواند نفخ را كم كند. بعضی از داروها هم می توانند عوارض جانبی تولید كنند كه بر عملكرد دستگاه گوارش اثر بگذارد یا سبب سوء هاضمه شود. در این صورت پزشك می تواند داروهای سازگارتر با دستگاه گوارش را جایگزین داروهای قبلی كند.
زمان مناسب رجوع به پزشك
با وجود اینكه این امر رایج نیست اما گاهی نفخ و التهاب ناحیه شكمی می تواند نشانه یك بیماری شدید همچون بیماری كبد، بیماری التهابی روده، نارسایی قلبی، مشكلات كلیوی و بعضی از انواع سرطان باشد. هم چنین در صورتیكه نفخ برای چند روز یا چند هفته ادامه یابد می تواند نوعی مشكل سلامتی باشد كه به مراقبت های پزشكی نیاز دارد. در صورتیكه نفخ برای مدتی ادامه یافته و با گذر زمان از بین نرفت با پزشك متخصص مشورت كنید.
هم چنین اگر نفخ سبب تغییر اشتها یا مشكلات تغذیه ای، اسهال، استفراغ، كاهش وزن، تب، درد شدید ناحیه شكمی، وجود خون قرمز روشن در مدفوع یا تغییر رنگ مدفوع به سیاه یا قهوه ای تیره شد، رجوع به پزشك ضروری می باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب