جراحی زیبایی در صدر شکایت از پزشکان
به طور متوسط سالانه پنج تا هفت درصد شکایات پزشکی افزایش می یابد اما نکته قابل توجه، تغییر موضوع شکایات پزشکی است که به سمت جراحی های زیبایی و ترمیمی شیفت پیدا کرده است. البته به همین میزان نیز شکایت از دندانپزشکان و متخصصان زنان و زایمان در صدر رشته های پرقصور پزشکی قرار دارند.
به گزارش بیمارستان دی به نقل از ایسنا، روزنامه ایران نوشت: «سازمان پزشکی قانونی کشور بتازگی آماری را منتشر نموده که نشان داده است میزان قصور پزشکی تا اختتام آذر ۱۴۰۰ نسبت به زمان مشابه سال قبل افزایشی ۱۱.۸درصدی داشته است. مجموع پرونده های قصور پزشکی که به کمیسیون های پزشکی قانونی ارجاع شده از ۷۹۱۹ مورد در سال قبل به ۸۸۵۰ مورد در ۹ ماهه امسال رسیده است که از این تعداد ۴۶.۶ درصد پرونده ها منجر به صدور حکم محکومیت و ۵۳.۴درصدشان نیز به تبرئه پزشکان ختم شده است. مطابق آن چه معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور به روزنامه ایران اعلام می کند، در سالهای اخیر تعداد شکایات از پزشکان و محکومیت ها افزایش معناداری پیدا نکرده بلکه با شیب مختصری همراه می باشد. به صورت میانگین سالانه پنج تا هفت درصد شکایات پزشکی افزوده می شود اما نکته قابل توجه، تغییر موضوع شکایات پزشکی است که به سمت جراحی های زیبایی و ترمیمی شیفت پیدا کرده است. البته به همین میزان نیز شکایت از دندانپزشکان و متخصصان زنان و زایمان در صدر رشته های پرقصور پزشکی قرار دارند.
صرف نظر از موارد منجر به محکومیت یا تبرئه، به ترتیب رشته های دندانپزشکی با ۹۲۱ مورد، جراحی عمومی با ۷۷۵ مورد، پرستاری با ۵۷۶ مورد، زنان و زایمان با ۵۲۷ مورد و پزشکی عمومی با ۵۱۷ مورد در صدر شکایات ثبت شده در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ قرار دارند. البته این آمار مربوط به امسال است و الزاماً همین الگو و نسبت در سالهای قبل تکرار نشده است. دکتر محمدرضا خردمند، دلیلهای افزایش قصور پزشکی در آمارهای امسال را کاهش آمار فوت شدگان کرونا و مراجعه مردم برای انجام اقدامات جراحی های الکتیو می داند. از طرفی بنابراین نیز مراجعات مردم برای پیگیری های در رابطه با عوارض ناشی از امور پزشکی به دادسرای جرایم پزشکی و سازمان پزشکی قانونی زیاد شده است.
دندانپزشکانی که ژل و بوتاکس تزریق می کنند
گر چه بگفته مسئولان نمی توان آمار دقیق شکایات ثبت شده در زمینه جراحی های زیبایی را اعلام نمود اما شکایت از جراحی زیبایی در رتبه نخست شکایت های قصور پزشکی در استان تهران است. البته در کل کشور، شکایت از قصور پزشکان در زمینه جراحی های عمومی، رتبه نخست را دارد. در این حوزه اختلاف بر سر عمل های جراحی زیبایی و ترمیمی بین جراحان عمومی و پلاستیک سوژه تازه ای نیست. جراحان عمومی تاکید دارند که حوزه کاری جراحی های زیبایی مختص جراحان پلاستیک نیست و نمی توان تنها به خاطر منافع مالی بین این دو رشته حد و مرزی مشخص کرد. این دسته از جراحان می گویند که چون آنها توانمندی های زیادی در انجام جراحی های پیچیده همچون تومورهای سرطانی و تروماهای شدید دارند همین طور به علت آن که کوریکولوم آموزشی اعمال جراحی ترمیمی و زیبایی را دیده اند، بدین سبب می توانند در جراحی های زیبایی هم دست به کار شوند.
کشمکش بین جراحان عمومی و پلاستیک بر سر انجام جراحی های زیبایی محور بحث ما در این گزارش نیست اما گفته می شود یکی از دلیلهای مربوط به اینکه جراحان عمومی در رتبه های نخست شکایات پزشکان قرار دارند، علاوه بر گستردگی انواع خدمات جراحی، افزایش مراجعه برای عمل های جراحی زیبایی است. از طرفی تبلیغات بسیار اغواکننده تزریق ژل و بوتاکس، پروتز سینه، تزریق چربی و کشیدن پلک پای پزشک نماها را هم به این تجارت سودآور باز کرده است؛ به صورتی که این روزها پای مداخله های غیرپزشک ها و برخی آرایشگاه ها نیز بوسیله ایجاد کلینیک های زیرزمینی و گاهی با اجاره مدرک پزشکان عمومی و راه اندازی کلینیک های سرپایی جراحی زیبایی، آمار شکایات جراحی های زیبایی را به رتبه نخست جدول قصور پزشکی هدایت کرده است.
برخی خبرهای منتشرشده از طرف دادسرای جرایم پزشکی نشان داده است مراجعه کنندگانی که با تبلیغات فریبنده کلینیک زیبایی زیر تیغ جراحی می روند بعد از چند ماه با عوارض جبران ناپذیری مانند چسبندگی، ایجاد زخم و سوراخ روی تیغه بینی، کج شدن بینی، بدشکلی آن و همین طور عفونت شدید ناشی ار تزریق چربی و پروتز سینه روبه رو می شوند. با این وجود نایب رییس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران به خبرنگار «ایران »می گوید: «وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی کشور باید با استفاده از ظرفیت انجمن های علمی در رابطه با اعمال جراحی زیبایی، مردم را به سمت زیبایی های حقیقی بر پایه اصول زیباشناسی و طبیعی سوق دهند.»
به گفته بابک نیکومرام تغییر چهره بصورت غیرمتعارف در جامعه زیاد شده و بدین جهت لازم است خیلی از اقدامات زیبایی تحت کنترل درآمده و افرادی که مجاز به انجام این نوع جراحی ها هستند بصورت حرفه ای دوره های آموزشی را سپری کنند. این کار هم از دخالت دیگر رشته های پزشکی در جراحی های زیبایی جلوگیری می کند و از سویی با این مکانیسم برای مثال تعداد انجام پروتز سینه در جامعه کنترل و آمار جراحی های زیبایی به شکل دقیق رصد می شود.
اگر پای صحبت های شاکیان پرونده های قصور پزشکی در رابطه با جراحی های زیبایی بنشینید متوجه این نکته خواهید شد که یکی از دلیلهای بالارفتن افزایش شکایت ها از جراحی پلاستیک این است که خیلی از افرادی که عمل جراحی زیبایی انجام می دهند، مجوز و تخصص این کار را ندارند. برای مثال به علت تجارت و سودآوری بالا گاهی می بینیم دندانپزشک، تخصص اصلی اش را رها کرده و بوتاکس یا ژل تزریق می کند یا پزشک عمومی با راه اندازی کلینیک هایی با شهرت دهان پرکن روزانه تعداد زیادی جراحی پروتز سینه انجام می دهد. در چنین شرایطی واضح است که آمار شکایت ها باید بالا برود.
آمار اثبات قصور متخصص های زنان و زایمان پایین است
رئیس سابق انجمن جراحی زنان و زایمان کشور نیز با تاکید بر اینکه در سالهای اخیر تعداد جرایم پزشکی رو به افزایش گذاشته است، می گوید: عوامل مختلفی در این حوزه دخیل است؛ ازجمله دسترسی به فضای مجازی و ایجاد جو منفی مقابل پزشکان و کاهش اعتماد عمومی بین پزشک و بیمار منجر به افزایش شکایات از پزشکان شده است.
او در پاسخ به این پرسش که چرا شکایت از رشته تخصصی زنان و زایمان جزو رشته های رتبه های اول قصور پزشکی است، عنوان می کند: «شرایط درمانی در مورد رشته تخصصی زنان و زایمان در بیشتر موارد اورژانسی است و از سویی جراح با سلامت دو نفر در آن واحد در ارتباط می باشد که طبیعتاً احتمال عوارض پزشکی نیز دو برابر می شود. از طرفی به علت آن که حاملگی های پر خطر به علت بالارفتن سن حاملگی زیاد شده و نیز برخی بیماری هایی که در زمان حاملگی ایجاد می شود و بیمار امکان باردارشدن را ندارد ریسک حاملگی را بالا می برد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه ناباروری سبب شده افراد پرخطر حامله شوند، در ادامه به عوامل پرریسک حاملگی و در نتیجه افزایش شکایات از رشته های تخصص زنان و زایمان اشاره می کند و می گوید: یکی دیگر از این عوامل پرخطر حاملگی در سنین بالای ۵۰ حاملگی بیماران گرفتار پیوند کبد و کلیه و ریه است که جزو حاملگی پرخطر محسوب می شوند. بدین سبب کارکردن در رشته زنان و زایمان با دو دهه قبل بسیار تفاوت پیدا کرده و جراحی زنان و زایمان رشته بسیار پیچیده و سختی شده است. از طرفی به علت ورود سونوگرافی و تست های تشخیصی پیش از زایمان در دوران حاملگی که امکان تشخیص بیماری و ناهنجاری های جنینی را ایجاد می کنند، در چنین شرایطی اگر احیاناً پزشک به دلیلهای مختلف ناهنجاری جنین را تشخیص ندهد، خانواده مدعی می شود، چرا پزشک ناهنجاری یا عوارض حاملگی را تشخیص نداده است. بدین سبب از زمانی که تست های غربالگری وارد شده، شانس شکایت از پزشکان متخصص زنان و زایمان نیز بالا رفته است.
دکتر موسوی به این نکته هم اشاره می کند که در بیماران قلبی و عروقی یا مبتلایان به سرطان، خانواده ها نسبت به ایجاد عارضه و خطر اقدامات پزشکی آگاه هستند اما در دوران حاملگی انتظار بر این است مادر و نوزاد سالم بمانند. پزشک متخصص زنان و زایمان هم چیزی جز این را نمی خواهد اما عوارض اجتناب ناپذیر است و چون خانواده ها عارضه ایجادشده را نمی پذیرند، در نتیجه ممکنست فکر کنند قصور پزشکی رخ داده است.
او با بیان اینکه درصد و آمار طرح شکایت از پزشکان متخصص زنان و زایمان خیلی بالاست، می گوید: علیرغم این آمار اثبات قصور خیلی پایین است. خوشبختانه درصد مواردی که پزشکی قصور داشته و منجر به حادثه شده نسبت به کل شکایات پایین است. به نظر می آید حدود ۱۰درصد از ادعای خانواده ها در خصوص قصور محرز می شود و ۹۰درصد طرح شکایات است که نشان داده است همه اقدامات پزشکی بموقع انجام شده و نتیجه اجتناب ناپذیر بوده است.
رئیس سابق انجمن متخصص زنان و زایمان درباره احتمال افزایش قصور پزشکی در روزهای نوروز به علت حضور کمرنگ پزشکان متخصص در مراکز درمانی نیز عنوان می کند: جزو دستورات معاونت درمان وزارت بهداشت این است که همه بیمارستان هایی که ۶۰تخت به بالا دارند، پزشک متخصص زنان مقیم داشته باشند و این دستور در تمام بیمارستان های دولتی و خصوصی اجرا می شود. بیمارستان هایی هم که تعداد تخت شان کمتر از ۶۰ عدد است باید پزشک متخصص زنان آنکال باشند یعنی حداکثر در کمتر از نیم ساعت بر بالین بیمار حاضر شود. از ۱۵ اسفند طبق برنامه ریزی فهرست پزشکان مقیم و آنکال را به رییس بیمارستان می دهند و در تمام بیمارستان ها پزشک متخصص اطفال، زنان و بیهوشی در بیمارستان ها مقیم یا بصورت آنکال هستند، در مورد پزشکان مراکز درمان خصوصی نیز اگر پزشک در روزهای عید حضور نداشته باشد، حتما جانشین تعیین می کند و شماره و مشخصاتش را به بیمار می دهد که در صورت نیاز با پزشک در ارتباط باشد.
مشاهدات میدانی ما از مراکز درمانی دولتی نشان داده است اغلب زنان حامله نسبت به انجام معاینه و گاه سزارین توسط رزیدنت ها در مراکز درمان دولتی نگران لطمه به جنین شان هستند. علیرغم این دکتر موسوی درباره دایره فعالیت رزیدنت ها در مراکز درمانی و شائبه های افزایش قصور پزشکی توضیح می دهد: بیمارستان های دانشگاهی توسط رزیدنت ها اداره می شود که هر رزیدنتی زیر نظر استاد مقیم اقدامات پزشکی انجام می دهد. همه رزیدنت های سال چهارمی در هر شیفت درمانی یک استاد مقیم و یک استاد معین یا مشاور دارند که بیشتر در موارد پیچیده تر با استاد معین تلفنی مشاوره می گیرند. در شهرهای کوچک و دوردست نیز با استفاده از نظام ارجاع، پزشک عمومی یا متخصص طرح با استاد معین بصورت شبانه روزی در ارتباط می باشد و بوسیله سیستم ارجاع موارد اورژانسی برای انتقال به بیمارستان و آی سی یو ارجاع داده می شوند.
او در ادامه می افزاید: بعضی وقت ها مشاهده می شود تعداد رزیدنت ها در اورژانس زایمان زیاد است. گاهی مریض ها ترس از این دارند که چون رزیدنت ها در حین آموزش هستند ممکنست مهارت انجام معاینه دقیق را نداشته باشد؛ در صورتیکه تمام مسئولیت رزیدنت در هر شیفت کاری با استاد مقیم است؛ مگر اینکه به استاد اطلاع ندهند. ولی اگر اطلاع دهند تحت راهنمایی و هدایت استاد مقیم کارشان را انجام می دهند. در حقیقت همه اقدامات رزیدنت ها طبق پروتکل است. یعنی وقتی خانمی در پنج ماهه حاملگی با شکایت درد و خونریزی مراجعه می کند رزیدنت برمبنای پروتکل درمانی و در چهارچوب آن وضعیت را مدیریت می کند و اصولاً طوری رفتار می شود که به هیچ وجه به بیمار لطمه وارد نشود.
دکتر موسوی در پاسخ به اینکه قصورات در رابطه با رشته تخصصی زنان و زایمان در چه حیطه ای است، می گوید: پرونده هایی که به هیأت عالی می رسند شامل موارد خیلی حاد اورژانسی اند. برای مثال مادر با خونریزی شدید و افت فشار خون مراجعه می کند یا جنین در فرآیند درمان گرفتار مشکل شده یا عارضه برای نوزاد پیش آمده و منجر به فوت نوزاد شده است.
او با بیان اینکه آمار قصور پزشکان متخصص زنان و زایمان نسبت به جمعیت در کشور کمتر است، در ادامه به پزشکان متخصص زنان سفارش می کند که گفت و گو با خانواده ها و پاسخ دقیق به سؤالات همراهان و اینکه همراهان بیمار نیز در جریان روند حاملگی های پرخطر قرار بگیرند، می تواند از طرح شکایات جلوگیری نماید. داشتن مهارت گفت و گو موجب می شود خانواده نیز در روند درمان سهیم شود و کار به شکایت نمی کشد. مشکل وقتی پیش می آید که اقدامات درمانی برای همراهان بیمار ابهام دارد.
اجناس تقلبی دندانپزشکی تعداد قصور پزشکی را زیاد کرده است
دکتر عباس دلورانی، نایب رییس جامعه دندانپزشکی ایران، درباره چرایی بالابودن قصور دندانپزشکان می گوید: باید تعریف قصور پزشکی را بدانیم. قصور این است که دندانپزشک در تشخیص و درمان خطایی را مرتکب شود. دندانپزشکی ۱۲ زیرشاخه تخصصی دارد. بدین سبب هر اندازه تنوع کار بیشتر باشد، احتمال خطر و اشتباه در روند تشخیص و درمان نیز زیاد می شود. برای مثال دندانپزشکی که تخصصش درمان ریشه است امکان اشتباه به علت شکستن وسایل حین کار وجود دارد. این خطای حین کار است در صورتیکه قصور به این مفهوم است که پزشک می داند کاری که انجام می دهد اشتباه است ولی انجام می دهد.
نائب رییس جامعه دندانپزشکی ایران در ادامه می افزاید: یکی از دلایلی که در طول این مدت قصور دندانپزشکان زیاد شده بالارفتن قیمت ارز و گران شدن ابزار دندانپزشکی است که سبب شده ما نتوانیم از برندهای اصلی استفاده نماییم. همه برندهای موجود در بازار چینی هستند. در صورتیکه یادم است در سال ۷۲ ما از فایل ژاپنی (وسیله ای برای تمیزکردن کانال دندانی) حتی برای آموزش دانشجویان نیز استفاده نمی کردیم. الان وضعیت بگونه ای است که همین ها هم تقلبی هستند و اصالت ندارند. اینجا چه کسی مقصر است؟ دندانپزشکی علم ابزار است. هر اندازه ابزار اصل و با کیفیت باشد، امکان خطا کم می شود. در صورتیکه نمایندگی های تجهیزات دندانپزشکی نیز کالا وارد نمی کنند. بدین سبب ما مجبوریم جنس را از بازار آزاد بخریم که تقلبی و بی کیفیت هستند. این مشکلات دست ما نیست.
او با بیان اینکه در سالهای اخیر تمایل به انجام جراحی های زیبایی افزایش قابل توجهی در کشور داشته است، عنوان می کند: هر چه تعداد بیشتر باشد، قصور هم بیشتر می شود. عده زیاد بیمارانی که مراجعه می کنند دنبال زیبایی دندان هایشان هستند. از آن طرف برخی دندانپزشکان عمومی تزریق ژل و بوتاکس انجام می دهند که هیچ قانونی خاصی نداریم که اجازه دارند یا خیر. در صورتیکه در کریکولوم های آموزشی ما تزریق ژل و بوتاکس وجود ندارد. از طرفی ایمپلنت از سال ۲۰۰۰ جهانی شد و وزارت بهداشت باید دوره مهارتی ایمپلنت برای دندانپزشکان برگزار کند.
به گفته دکتر دلورانی، کاهش کیفیت آموزش دندانپزشکی به علت افزایش دانشکده های دندانپزشکی به کیفیت ارائه خدمات لطمه زده است: «من دانشجویانی را در بعضی دانشکده ها دیده ام که سه ماه استاد جراحی نداشته اند. چگونه انتظار داریم کیفیت خدمات لطمه نبیند و دندانپزشک گرفتار قصور و خطا نشود؟»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه برخی افراد بیشتر از سلامتی دندان هایشان به زیبایی فکر می کنند، عنوان می کند: شاید باور نکنید مریضی داشتم که کار کامپوزیت و لمینت را در آرایشگاه انجام داده بود. بطور کلی رشته دندانپزشکی جزو رشته های مشکل زایی است چون دندانپزشک در یک حیطه کار نمی کند و فیلد کاری اش گسترده است.
۴۰درصد پرونده های شکایت از پزشکان منجر به محکومیت می شود
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور درباره رسیدگی به شکایات قصور پزشکی می گوید: «اصولاً پرونده ها به دو نوع مختلف رسیدگی می شوند. اگر پزشک یا دندانپزشک یا هر یک از اعضای سازمان نظام پزشکی مرتکب تخلف شوند، در صورت محرزشدن تخلف به توبیخ شفاهی، کتبی و محرومیت از طبابت محکوم می شوند. البته مطالبه دیه و عرش و لطمه بدنی یا روانی در دادگستری رسیدگی می شود و صلاحیت آن با قوه قضائیه است. در اینجا پزشک به پرداخت دیه و عرش محکوم می شود. همین طور در بعضی موارد مجازاتی برای جنبه عمومی جرم در نظر گرفته می شود که تبدیل به پرداخت جریمه نقدی می شود. فراوانی شکایات پزشکی از یک ترند یا رویه بین المللی تبعیت می کند. همه جای دنیا برخی رشته ها همچون زنان و زایمان، جراحی های عمومی، دندانپزشکی، ارتوپدی و بیهوشی با ریسک بالایی همراه هستند و چون حالت اورژانس همیشه وجود دارد، احتمال بروز لطمه نیز بیشتر است. این به مفهوم ناتوانی یا عدم مهارت پزشک نیست بلکه نوع کارش بدین سان است که در این رشته هایی که با جراحی و دستکاری درمانی یا تشخیص دقیق تری همراه می باشد، تعداد بیشتری قصور نیز مشاهده می شود. در بعضی رشته ها مانند روانپزشکی در ایران و همه جای دنیا تعداد قصور کمتر است چون دستکاری روی بیمار صورت نمی گیرد.
دکتر محمدرضا خردمند در پاسخ به اینکه چه کسانی صلاحیت انجام جراحی های زیبایی را دارند، می افزاید: برخی مواقع فوق تخصص های جراحی پلاستیک همان متخصصین جراحی عمومی هستند که فوق تخصص می خوانند یا متخصص چشم پزشکی با گذراندن دوره فلوشیپ استرابیسم و اوکولوپلاستی برخی جراحی های زیبایی را انجام می دهند. حدود صلاحیت انجام جراحی های زیبایی به وسیله کمیسیون ملی صلاحیت پزشکی مشخص می شود. برای مثال گذاشتن پروتز در حیطه تخصص رشته پزشکان عمومی نیست ولی به طور معمول تا منجر به عارضه نشود، کسی شکایت نمی نماید. اما اگر عارضه ایجاد شود در تشدید مجازات مؤثر خواهد بود.
به گفته او سالانه ۱۳ تا ۱۶ هزار پرونده در سازمان نظام پزشکی مورد بررسی قرار می گیرد که ۳۰ تا ۴۰ درصدشان منجر به محکومیت می شود. بطور کلی قصور در زمینه پزشکانی که با رشته های ترمیمی و پلاستیکی سر و کار دارند به شکل ترند بین المللی افزایش پیدا کرده است.
دکتر خردمند در پاسخ به این پرسش که آیا آمار قصور پزشکی در روزهای تعطیلات نوروزی افزوده می شود، می گوید: «خیر. تعداد شکایات پزشکی در نوروز سال قبل که اوج کرونا بود، تقریباً به نصف رسیده بود چون مردم برای خدمات غیراورژانس مراجعه نمی کردند و ضمناً کمتر تمایل داشتند به اداره شکایات مراجعه کنند.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب